روانشناسی رنگ ها

حتما تا کنون در مورد  اثر رنگ ها بر روحیه و احساسات خود فکر کرده اید. گاهی رنگ بندی یک تابلو یا بیلبورد تبلیغاتی یا رنگ بندی یک فروشگاه، حس جذابی را به ما انتقال می دهد.

مدت طولانی است که طراحان، هنرمندان و تابلوسازان از روانشناسی رنگ در کارهای خود استفاده می‌کنند. رنگ، تأثیر بسیار بالایی در بینش، احساسات و رفتار افراد و مشتریان دارد.

رنگ، وسیله ارتباطی بسیار موثریست که روی واکنش‌های فیزیولوژیکی بدن اثر بزرگی دارد.
برخی رنگ‌‌ها می توانند باعث افزایش فشارخون و یا افزایش متابولیسم و یا حتی خستگی چشم شوند.

روانشناسی رنگ چیست؟

روانشناسی رنگ،  “Color Psychology”، به مطالعه رنگ ها و ارتباط آن با رفتار انسان اطلاق می شود. هدف این علم، بررسی تأثیر رنگ ها بر تصمیمات روزمره انسانهاست. آیا رنگ تابلوی تبلیغاتی برای ما جذاب است؟ آیا رنگ بیلبورد باعث می‌شود که سر افراد به سمت ما بیاید؟ باید بگوییم که بله! رنگ‌ها در تصمیمات روزمره افراد و مشتریان اثر دارند.

استفاده از رنگ به‌عنوان درمان

چندین فرهنگ باستانی از جمله مصری‌ها و چینی‌ها از کروموتراپی یا رنگ‌درمانی برای درمان استفاده می‌کردند. گاهی به کروموتراپی، نوردرمانی یا رنگ‌شناسی هم گفته می‌شود. هنوز هم از رنگ‌شناسی در درمان استفاده می‌شود. در این نوع درمان، رنگ‌ها کاربردهای زیر را دارند.

  • رنگ قرمزبرای تحریک بدن و ذهن و افزایش گردش خون استفاده می‌شود.
  • تصور می‌شود که رنگ زردباعث تحریک اعصاب می‌شود.
  • نارنجیبرای التیام ریه‌ها و افزایش سطح انرژی کاربرد دارد.
  • اعتقاد بر این است که رنگ آبیبیماری‌ها را تسکین می‌دهد و درد را آرام می‌کند.
  • تصور می‌شود رنگ‌هایی با طیف نیلیمشکلات پوستی را کاهش دهند.
  • در یک مطالعه قرص‌های دارونما با رنگ گرم مؤثرتر از قرص‌های دارونما با رنگ سرد گزارش شده است.
  • بر اساس شواهد چراغ‌های خیابان با رنگ آبی می‌توانند منجر به کاهش جرم شوند.
  • رنگ قرمز باعث می‌شود افراد با سرعت و نیروی بیشتری واکنش نشان دهند. به گفته محققان این مورد می‌تواند در طول فعالیت‌های ورزشی مفید باشد.
  • دانش‌آموزانی با لباس مشکی بیشتر مجازات می‌شوند. علاوه بر دانش‌آموزان، این ویژگی منفی در رابطه‌ با بازیکنان فوتبال هم صدق کرده است.

اثرات روانی رنگ
به‌طور کلی ادراک رنگ تا حدودی ذهنی است. اما برخی رنگ‌ها معنای جهانی دارند. طیف رنگ‌های موجود در ناحیه قرمز، رنگ‌های گرم شناخته می‌شوند و شامل قرمز، نارنجی و زرد است. این رنگ‌ها حسی از گرما و راحتی تا احساس خشم و خصومت را برمی‌انگیزد.

رنگ‌های طیف آبی به‌عنوان رنگ‌های سرد شناخته می‌شوند و شامل آبی، بنفش و سبز هستند. این رنگ‌ها اغلب به‌عنوان نماد آرام بودن شناخته می‌شوند. اما گاهی می‌توانند احساس غم یا بی‌تفاوتی را هم القاء کنند. به همین دلیل شناخت ویژگی رنگ‌‌ها برای انتخاب درست و اصولی آن‌ها مهم است.

۱. روانشناسی رنگ قرمز
قرمز جزء رنگ‌های اصلی است. رنگ‌هایی مانند قرمز می‌توانند توجه افراد را به خود جلب کنند. رنگ قرمز با هیجان، اشتیاق، خطر، انرژی و عمل همراه باشد. همچنین این رنگ تداعی‌کننده جنگ، خطر، قدرت، عزم و اراده و عشق است. قرمز متابولیسم بدن و میزان تنفس را افزایش داده و باعث بالارفتن فشارخون می‌شود. این رنگ بیشتر از هر رنگ دیگری توجه را به خود جلب می‌کند.

۲. روانشناسی رنگ زرد
رنگ زرد احساس خوشبختی، مثبت‌اندیشی، خوش‌بینی و گاهی فریب و هشدار را القاء می‌کند! زرد روشن‌ترین رنگ در طیف رنگ‌ها محسوب می‌شود. از این رنگ در ایده‌های تازه، پروژه‌های خلاقانه یا ابتکارات تجاری جدید استفاده می‌شود. طبق مطالعات انجام‌شده اثر رنگ زرد بر افزایش فعالیت ذهنی، سطح آگاهی و انرژی ثابت گردیده.

روشنایی این رنگ ذهن را باز می کند و افراد را ترغیب می‌کند که روش‌های کسل‌کننده را کنار گذاشته و به دنبال دیدگاه‌های جدید باشند.

۳. روانشناسی رنگ نارنجی
نارنجی نشان‌دهنده خلاقیت، ماجراجویی، اشتیاق، موفقیت و تعادل است. رنگ نارنجی از ترکیب رنگ قرمز و زرد به وجود می‌آید. رنگ زرد نشانه خوش‌بینی و نشاط است. درحالی‌که قرمز نشانه احساسات شدید، عشق و حتی تسلط می‌باشد. نارنجی در میانه این دو رنگ قرار می‌گیرد. نارنجی حس جوانی، ارتباطات و اثبات‌گرایی را منتقل می‌کند. این رنگ باعث تقویت برون‌گرایی شده و افراد را برای رهایی از محدودیت‌ها ترغیب می‌کند. انرژی رنگ قرمز و شادی رنگ زرد در رنگ نارنجی ترکیب می‌شود. این رنگ همچنین شیفتگی، عزم و جذابیت را نشان می‌دهد.

۴. روانشناسی رنگ صورتی
صورتی یکی از ملایم‌ترین و درعین‌حال متناقض‌ترین رنگ‌ها است. رنگ صورتی حول محور زنانگی، بازیگوشی، ناپختگی و عشق بی‌قید و شرط قرار دارد. به همین دلیل از این رنگ در برندهای مخصوص خانم‌ها بسیار استفاده می‌شود. این رنگ نشان‌دهنده حالت ملایم عشق است. این رنگ حساسیت، آسیب‌پذیری و جوانی را القاء می‌کند. صورتی رنگی آرامش‌بخش و بدون حس تهدید است و با بی‌گناهی، امید و خوش‌بینی ارتباط دارد.

۵. روانشناسی رنگ آبی
آبی متضاد رنگ قرمز است و به جای هیجان، آرامش ایجاد می‌کند. در روانشناسی، رنگ آبی به معنای نزدیکی به دریا و آسمان است. ثبات، هماهنگی، صلح، آرامش و اعتماد خصوصیاتی هستند که با دیدن رنگ آبی به شخص منتقل می‌‌شود. اگر دقت کرده باشید بسیاری از برندهای بزرگ دنیا از آبی به‌عنوان رنگ سازمانی خود استفاده کرده‌اند. آبی همچنین می‌تواند معانی منفی مانند افسردگی را نیز القاء کند.

تحقیقات نشان می‌دهد که تأثیر رنگ آبی بر بدن، متضاد رنگ قرمز است. با دیدن رنگ آبی ضربان قلب پایین آمده و متابولیسم کاهش پیدا می‌کند.

۶. روانشناسی رنگ سبز
در روانشناسی رنگ‌ها رنگ سبز، به‌شدت با طبیعت و پول ارتباط دارد. رشد، باروری، سلامت و سخاوت از معانی مثبت رنگ سبز به شمار می‌روند. به همین دلیل در حوزه بیمه و سلامت از این رنگ زیاد استفاده می‌شود. در روانشناسی، رنگ سبز معنی منفی حسادت را هم نشان می‌دهد.

سبز نشاط ‌آور، آرامش‌بخش و ملایم است. همچنین نشان‌دهنده ارتباط است. این موضوعی تصادفی نیست که بسیاری از مردم برای تعطیلات جنگل و فضای سبز را انتخاب می‌کنند. سبز به معنای بازگشت به ریشه اولیه و صلح و آرامش درونی است. سبز برای ذهن و بدن مفید است. متابولیسم را کاهش داده و اثر آرامش‌بخش ایجاد می‌کند. برای نماد تقوا و صداقت از این رنگ استفاده می‌شود.

۷. روانشناسی رنگ بنفش

بنفش ترکیب زیبایی از رنگ قرمز و آبی است. در روانشناسی رنگ بنفش یک رنگ سلطنتی است. معنای رنگ بنفش با قدرت، اشرافی‌گری، تجمل، خرد و معنویت ارتباط دارد. استفاده زیاد از رنگ بنفش می‌تواند حس ناامیدی را منتقل کند. حس تجمل و قدرت در رنگ بنفش به دلیل وجود رنگ قرمز در آن است. آبی احساس آرامش و ثبات را ایجاد می‌کند و در ترکیب با رنگ قرمز حس خرد را منتقل می‌کند.

۸. روانشناسی رنگ قهوه ای
قهوه‌ای جز رنگ‌های جدی‌تر و تحمیل‌کننده است. قهوه‌ای نمادی از رنگ خاک، چوب و سنگ می‌باشد. روان‌شناسان قهوه‌ای را با مفهوم راحتی، امنیت و طبیعت مرتبط می‌دانند. رنگ قهوه‌ای به طور سنتی با جدیت، ثبات و خرد همراه است. این رنگ بیشتر توسط افرادی استفاده می‌شود که احترام و قدردانی را از طریق موقعیت خود تحمیل می‌کنند. زمانی که به این رنگ فکر می‌کنید، احتمالاً تصویری از یک پدر یا پدربزرگ به ذهن شما می‌رسد.

۹. روانشناسی رنگ سفید
در روانشناسی، معمولاً رنگ سفید بی‌گناهی، پاکیزگی و فروتنی را نشان می‌دهد. در برخی نقاط جهان رنگ سفید معنای معکوسی دارد. جنبه منفی رنگ سفید نمادی از عقیم بودن و سرما است. با مشاهده رنگ سفید بسیاری از افراد به کمال، آرامش و ظرافت فکر می‌کنند. این رنگ بسیار خلاقانه است و بازتاب گشودگی و بیداری است. از رنگ سفید در لباس عروس و لباس پزشک استفاده می‌شود. زیرا این رنگ نشانه پاکی، نظم، راحتی و امید است.

۱۰. روانشناسی رنگ سیاه
رنگ سیاه نماد رمز و راز، قدرت، ظرافت و پیچیدگی است. همچنین سیاه می‌تواند حس غم و عصبانیت را القاء کند. مفهوم رنگ مشکی بسیار متنوع است و بستگی به این دارد از کدام زاویه به آن نگاه می‌کنید. می‌توانید این رنگ را بسیار زیبا، مرموز یا افسرده کننده ببینید. رنگ مشکی با قدرت، ظرافت، مرگ و شر ارتباط دارد. سیاه، رنگی رسمی است و گاهی حس ترس و ناشناخته‌ها را در ذهن ایجاد می‌کند.

۱۱. روانشناسی رنگ خاکستری
خاکستری نشان‌دهنده بی‌تفاوتی و تعادل است. خاکستری از ترکیب سیاه‌وسفید ایجاد می‌شود. به همین دلیل حس بی‌تفاوتی را نشان می‌دهد. این رنگ می‌تواند مفهوم منفی هم داشته باشد. خاکستری گاهی نشانه افسردگی و ازدست‌دادن است. این رنگ هیچ‌کس را خسته نمی‌کند. به همین دلیل در تجارت از آن زیاد استفاده می‌شود.