در سرمقاله قبلی، بررسی معضلات مالیاتی تابلوسازان، بخشی از سیبل بحران مالیاتی را نشانه گرفت که مرکزیت آن ضعف در شیوه اخذ مالیات و روش‌های نادرست محاسبه آن، برای هر کدام از مشمولان در صنعت تابلوسازی است.

باری، می‌دانیم که این تمام ماجرا نیست و طبیعتا نمی‌توان همه آنچه را مربوط به مالیات و پرتو آسیب‌زای آن است، معطوف به دولت و بدروِشی ممیزان در حساب و کتاب‌ها دانست. بدیهی است، آنچه امروز تحت عنوان گستره مالیات و مسائل مربوط به آن می‌دانیم، برآیند نوعی رفتار دوطرفه بین مشمولان مالیات و متولیان اخذ آن است.

طبق قانون سوم نیوتن، هر کنشی، واکنشی متناسب به همراه دارد که در مجموع، در تمامی ابعاد ماجرا، با احتساب بی شمار مولفه مختلف بشری، به نوعی رفتار دوطرفه بین دولت و مشمولان می‌رسیم که معمولا در قالب قوانین و مصوبه‌های مالیاتی و دستورالعمل‌های دوطرفه رخ می‌نماید. در این صورت اگر ایرادی در کار مالیات است، نباید ریشه آن را فقط در یک طرف قضیه دید. این خروج از جاده انصاف است، اگر ناکارآمدیِ چرخه مالیاتی را فقط به دولت و سازمان امور مالیاتی و ماموران اخذ مالیات نسبت داد. ضمن اینکه به همان میزان، نمی‌توان آن را مبرا از نقصان قلمداد کرد.

 

با این مقدمه برای برقراری تناسب نسبت به سرمقاله هفته قبل، بد نیست به نقصان حاصل از عملکرد مشمولان هم گریزی بزنیم.

در گفت و گویی که با یکی از دوستان فعال در بخش حقوقی صنف تابلوسازان داشتم، نکات جالبی بین ما رد و بدل شد. وی که خود نماینده صنف در کمیسیون مالیات است، به من گفت: در مواردی که طی این سال‌ها مطالعه کرده به تجربه و تکرار، به نتیجه محکمی رسیده و آن بی اطلاعی بسیاری از مشمولان مالیات، از قوانین مالیاتی است. به گونه‌ای که بسیاری از آنها نسبت به حق و حقوق آگاهی آن‌چنانی ندارند.

البته ناآگاهیِ یک طرف، بهره گیری منفعت‌طلبانه طرف مقابل را توجیه نمی‌کند، اما در تقابلی دوطرفه، هنگامی ممیزان با این مسئولیت و هدف که بیشترین میزان ممکن مالیات را از مودیان اخذ کنند، وارد میدان نبرد می‌شوند، آگاه بودن مودی نسبت به حق و حقوق مالیاتی خود و داشتن اطلاعاتی درباره مواد قانونی و تبصره‌ها از اوجب واجبات خواهد بود.

وقتی نا آگاهی مودی از حقوق قانونی خود در گستره مالیات، ادامه‌دار شود، نمی‌توان در گیر و دار تحمیل مالیات انتظار اعتراض از سوی ممیز داشت.

به نظر می‌رسد باید تمهیداتی برای آگاهی تابلوسازان اندیشید تا از حقوق خود آگاه باشند.

این هم مساله ای جدی و البته ابتدایی است و باید همانند رفع ایرادهای روند اخذ مالیات از سوی ممیزان، به آن رسید. ختم کلام اینکه، تا این سوی ماجرا نیز حل نشود، باز هم در بر همان پاشنه است.